Η χοληστερίνη είναι μια λιπώδης ουσία που παράγεται φυσικά από το συκώτι και είναι απαραίτητη για την κανονική λειτουργία του οργανισμού. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή κυτταρικών μεμβρανών, ορμονών και χολικών οξέων.
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερίνης:
Οι φυσιολογικές τιμές ολικής χοληστερίνης είναι κάτω από 200 mg/dl, ενώ τιμές άνω των 240 mg/dl θεωρούνται υψηλές. Η υψηλή χοληστερίνη αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στα επίπεδα χοληστερίνης. Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία είναι μια γενετική διαταραχή που προκαλεί εξαιρετικά υψηλά επίπεδα χοληστερίνης από νεαρή ηλικία.
Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κορεσμένα λίπη, τρανς λίπη και χοληστερίνη συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων. Η έλλειψη σωματικής άσκησης και η παχυσαρκία επιδεινώνουν το πρόβλημα.
Ορισμένες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υποθυρεοειδισμός και νεφρικές νόσοι μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση της χοληστερίνης. Επίσης, ορισμένα φάρμακα και το κάπνισμα επηρεάζουν αρνητικά τα επίπεδά της.
Οι στατίνες αποτελούν την πρώτη γραμμή θεραπείας για τη μείωση της χοληστερίνης, δρώντας ως αναστολείς του ενζύμου HMG-CoA αναγωγάσης που είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση χοληστερίνης στο ήπαρ. Αυτός ο μηχανισμός οδηγεί σε σημαντική μείωση της LDL χοληστερίνης και βελτίωση του καρδιαγγειακού προφίλ.
Η δοσολογία κυμαίνεται από 10-80mg ημερησίως, ανάλογα με το φάρμακο και τις ανάγκες του ασθενούς. Συνήθεις παρενέργειες περιλαμβάνουν μυαλγίες, διαταραχές πέψης και σπάνια ηπατοτοξικότητα. Απαιτείται τακτικός εργαστηριακός έλεγχος των ηπατικών ενζύμων και της CPK.
Η εζετιμίμπη (Ezetrol) δρα αναστέλλοντας την απορρόφηση χοληστερίνης στο έντερο, προσφέροντας επιπλέον 15-20% μείωση της LDL όταν συνδυάζεται με στατίνες. Τα φιμπράτα, όπως η φενοφιμπράτη, είναι αποτελεσματικά για τη μείωση των τριγλυκεριδίων και την αύξηση της HDL χοληστερίνης.
Οι νέοι PCSK9 αναστολείς (evolocumab, alirocumab) προσφέρουν δραματική μείωση της LDL για ασθενείς με οικογενή υπερχοληστεριναιμία ή υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Συνδυαστικές θεραπείες ενδείκνυνται όταν η μονοθεραπεία δεν επιτυγχάνει τους στόχους, ενώ αλλαγή φαρμάκου απαιτείται σε περιπτώσεις ανεπιθύμητων ενεργειών ή ανεπαρκούς απόκρισης μετά από 6-8 εβδομάδες θεραπείας.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα αποτελούν ένα από τα πιο αποτελεσματικά φυσικά συμπληρώματα για τη μείωση της χοληστερίνης. Βοηθούν στη μείωση των τριγλυκεριδίων και της LDL χοληστερίνης, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν την HDL. Τα ελληνικά φαρμακεία διαθέτουν ποικιλία συμπληρωμάτων ωμέγα-3 υψηλής ποιότητας.
Οι φυτικές στερόλες και στανόλες μπλοκάρουν την απορρόφηση της χοληστερίνης στο έντερο. Το κόκκινο ρύζι με μονακολίνη Κ λειτουργεί παρόμοια με τις στατίνες, ενώ το Coenzyme Q10 προστατεύει την καρδιά και συμπληρώνει τις βιταμίνες συμπλέγματος Β.
Είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε τον φαρμακοποιό σας για τον κατάλληλο συνδυασμό συμπληρωμάτων με την υπάρχουσα φαρμακευτική αγωγή, αποφεύγοντας πιθανές αλληλεπιδράσεις.
Η μεσογειακή διατροφή αποτελεί το ιδανικό μοντέλο για τη διαχείριση της χοληστερίνης. Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με ελαιόλαδο, ψάρια, φρούτα, λαχανικά και όσπρια, περιορίζοντας τα κορεσμένα λιπαρά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Η τακτική σωματική άσκηση για 30 λεπτά ημερησίως βελτιώνει σημαντικά το λιπιδαιμικό προφίλ. Η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός του αλκοόλ είναι εξίσου σημαντικά για την καρδιαγγειακή υγεία.
Στην Ελλάδα, τα φαρμακεία προσφέρουν προγράμματα υποστήριξης ασθενών και δωρεάν μετρήσεις χοληστερίνης, βοηθώντας στην αποτελεσματική παρακολούθηση της κατάστασής σας.
