Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι μια προοδευτική νευροεκφυλιστική πάθηση που αποτελεί την κυριότερη αιτία άνοιας παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή καταστροφή των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου, οδηγώντας σε απώλεια μνήμης, γνωστικών λειτουργιών και αλλαγές στη συμπεριφορά.
Τα πρώιμα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην ανάκληση πρόσφατων γεγονότων, προβλήματα με τη γλώσσα και αποπροσανατολισμό. Καθώς η νόσος προοδεύει, οι ασθενείς αντιμετωπίζουν:
Στην Ελλάδα, περίπου 200.000 άτομα πάσχουν από άνοια, με το 60-70% να αφορά τη νόσο Αλτσχάιμερ, κάνοντάς τη σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια χρόνια, προοδευτική νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως την κίνηση. Προκαλείται από την εκφύλιση νευρικών κυττάρων στο μέσο εγκέφαλο που παράγουν ντοπαμίνη, έναν νευροδιαβιβαστή απαραίτητο για τον έλεγχο της κίνησης.
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν:
Στον ελληνικό πληθυσμό, εκτιμάται ότι περίπου 15.000-20.000 άτομα πάσχουν από νόσο Πάρκινσον. Η πάθηση εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 60 ετών, αν και μπορεί να προσβάλει και νεότερα άτομα.
Οι αναστολείς χολινεστεράσης αποτελούν τη βάση της θεραπείας για το Αλτσχάιμερ. Τα κύρια φάρμακα αυτής της κατηγορίας που διατίθενται στην ελληνική αγορά περιλαμβάνουν:
Η Memantine χρησιμοποιείται κυρίως στα μέτρια έως σοβαρά στάδια του Αλτσχάιμερ. Δρα ως ανταγωνιστής των υποδοχέων NMDA, προστατεύοντας τους νευρώνες από την τοξική δράση του γλουταμικού. Μπορεί να συνδυαστεί με αναστολείς χολινεστεράσης για ενισχυμένη αποτελεσματικότητα.
Οι συνηθέστερες παρενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία, διάρροια και απώλεια όρεξης. Απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση σε ασθενείς με καρδιαγγειακά προβλήματα.
Η Λεβοντόπα παραμένει το χρυσό πρότυπο θεραπείας του Πάρκινσον. Στην Ελλάδα διατίθεται σε συνδυασμό με:
Οι αγωνιστές ντοπαμίνης όπως η Πραμιπεξόλη και η Ροπινιρόλη χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα σε νεότερους ασθενείς. Οι αναστολείς MAO-B (Σελεγιλίνη, Ραζαγιλίνη) και COMT (Εντακαπόνη) βοηθούν στη βελτίωση των κινητικών διακυμάνσεων.
Η θεραπεία προσαρμόζεται ανάλογα με το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τα συμπτώματα κάθε ασθενή, με στόχο τη διατήρηση της λειτουργικότητας και την ελαχιστοποίηση των παρενεργειών.
Η συμπληρωματική θεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη των ασθενών με νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η βιταμίνη D και το μαγνήσιο μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της νευρολογικής λειτουργίας. Το ωμέγα-3 και η κοενζύμη Q10 έχουν αποδειχθεί ότι υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου.
Τα αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε, το γκίνκγκο μπιλόμπα και η κουρκουμίνη βοηθούν στην προστασία των νευρώνων από το οξειδωτικό στρες. Αυτές οι ουσίες μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη των συμπτωμάτων και να βελτιώσουν τη γνωστική λειτουργία.
Η φαρμακευτική φροντίδα περιλαμβάνει προϊόντα για τη βελτίωση του ύπνου, όπως μελατονίνη και βαλεριάνα. Για τη διάθεση και το άγχος, υπάρχουν φυσικές εναλλακτικές όπως η λεβάντα και η χαμομήλι, ενώ για τη μνήμη συνιστώνται προϊόντα με γκίνκγκο και φωσφατιδυλοσερίνη.
Ειδικά προϊόντα υγιεινής για ασθενείς με κινητικές δυσκολίες, όπως σαμπουάν χωρίς ξέβγαλμα, μαντηλάκια καθαρισμού και προϊόντα για τη φροντίδα του δέρματος, διευκολύνουν την καθημερινή ρουτίνα και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής.
Η τακτική λήψη των φαρμάκων είναι κρίσιμη για την αποτελεσματικότητά τους. Χρησιμοποιήστε εβδομαδιαία κουτιά χαπιών και ξυπνητήρια για να διασφαλίσετε τη συμμόρφωση. Καταγράφετε τις δόσεις σε ημερολόγιο και μην αλλάζετε τη δοσολογία χωρίς ιατρική συμβουλή.
Ενημερώστε πάντα τον φαρμακοποιό σας για όλα τα φάρμακα, συμπληρώματα και βότανα που λαμβάνετε. Ορισμένες αλληλεπιδράσεις μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα ή να προκαλέσουν παρενέργειες. Αποφύγετε το αλκοόλ και συγκεκριμένες τροφές που μπορεί να επηρεάζουν τη δράση των φαρμάκων.
Η τακτική παρακολούθηση από φαρμακοποιό βοηθά στην έγκαιρη αναγνώριση προβλημάτων. Επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σε περίπτωση νέων συμπτωμάτων, αλλαγών στη συμπεριφορά ή σημαντικών παρενεργειών.
